آثار تعدد برند در صنعت لوازم خانگی

تعدد برند در صنعت شاید در نگاه اول تعابیر مثبتی مانند رونق تولید و افزایش رقابت پذیری را به همراه داشته باشد اما نگاهی عمیق به این حوزه نشان می دهد تعدد بیش از اندازه برندها در صنعت آن هم با مقیاس-های کوچک و متوسط، یکی از موانع توسعه یافتگی محسوب می‌شود که نه تنها موجب فعالیت در مقیاس محدود تولید و اتلاف منابع می شود بلکه در نهایت رقابت پذیری صحیح را نیز مخدوش می کند.

به گزارش بهگزین به نقل از جام جم آنلاین،آنچه که امروز منجر به توسعه صنایع می شود، دستیابی به صرفه اقتصادی در مقیاس بزرگتر است، توجه به توجیه و مقیاس اقتصادی و تیراژ مناسب تولید همراه با رشد تکنولوژی و فناوری ، از جمله موارد مهم برای انجام یک سرمایه‌گذاری موفق در کنار بهبود شاخص‌های کلان اقتصادی است، وقتی یک یا چند شرکت در صنعت دارای صرفه به مقیاس هستند،  اگر شرکت دیگری بخواهد با آنها وارد رقابت شود، یا باید تولید را در مقیاس انبوه آغاز کند یا متحمل هزینه‌ی زیاد تولید در مقیاس کم شود.

امروزه یکی از صنایعی که درکشور با معضل تعدد برند مواجه است صنعت لوازم خانگی است، معضلی که با ایجاد رقابت نادرست ، واحدهای تولیدی را به سمت کاهش تولید و زیان دهی سوق می دهد،به عنوان مثال تنها در بیست و سومین نمایشگاه بین المللی صنعت لوازم خانگی که مهر 1402 در تهران برگزار شد 280 شرکت داخلی با برندهای متفاوت حضور داشتند، در بیست و چهارمین نمایشگاه استانی مشهد نیز که در ماه برگزار شد ۱۳۰ برند لوازم خانگی و صورتی و تصویری ایرانی حضور داشتند که ۵۵ برند آن خراسانی بودند!

نگاهی به عملکرد کشورهای توسعه یافته در حوزه صنعت لوازم خانگی نشان می دهد در اکثر این کشورها، عمده ساختار بازار لوازم خانگی در اختیار دو الی 5 برند مطرح و معروف است که کیفیت و نوآوری و خدمات پس از فروش مناسبی دارند، در اين خصوص مي‌توان به تجربه ساختار صنعتی لوازم خانگی در كره‌جنوبي اشاره کرد که که بازار لوازم خانگی متکی بر دو شرکت بزرگ الجی و سامسونگ است که به عنوان شرکای تجاری دولت جهت توسعه صنعت نیز فعالیت می کنند.

در سایر کشورهای صنعتی نیز ساختار مشابهی را می­توان مشاهده کرد، ساختار بازار لوازم خانگی ایتالیا، ساختاری دوگانه و متشکل از چند شرکت پیشرو و تعداد زیادی شرکت کوچک است که به صورت خوشه صنعتی و به عنوان تولیدکنندگان تخصصی در حلقه ارزش به پیمانکاری برای شرکت های پیشرو فعالیت می کنند.

به گفته عباس هاشمی دبیر انجمن لوازم خانگی هم اکنون در کشور بیش از 600 واحد صنعتی کشور مشغول تولید انواع لوازم خانگی هستند، چنین وضعیتی لزوم تحقق مقیاس اقتصادی مناسب در صنعت لوازم خانگی را  در سند راهبردی صنعت معدن و تجارت را بیش از پیش گوشزد می کند، موضوعی که مستلزم جلوگیری از ارائه مجوزهای بی ضابطه به واحدهای تولیدی و ادغام شرکت های کوچک و متوسط به منظور گسترش سرمایه گذاری در تحقیق و توسعه و توانمندی در خلق زنجیره ارزش است.

یکی دیگر از موضوعاتی که با تحقق مقیاس اقتصادی مناسب در صنعت محقق می شود، اشتغالزایی و افزایش بهروری نیروی شاغل در صنعت است، در حال حاضر صنعت لوازم خانگی بخش زیادی از شاغلان عرصه صنعت کشور را به خود اختصاص داده است، در حال حاضر 300 نفر بطور مستقیم و بیش از یک میلیون اشتغال غیرمستقیم در سرار زنجیره ارزش صنعت لوازم خانگی مشغول به کار هستند.
تاثیر بنگاه های کوچک تولیدی در اشتغالزایی زمانی مشخص می شود که این واحد ها به دلیل مقیاس کوچک و نامناسب و در برابر شوک های اقتصادی به شدت آسیب پذیر هستند و در بازار از قدرت چانه زنی پایینی برخوردار هستند بنابراین از یک سو امکان ورشکستی و تعطیلی آنها در برابر شوک های اقتصادی که منجر به بیکاری نیروی شاغل می شود بسیار زیاد است و از سوی دیگر به دلیل ماهیت کوچک و غیر منسجم امکان بهروری نیروی کار برایشان اولویتی ندارد و امکان پذیر نیست.
سیاست حمایت از پیمانکاری شرکت­های کوچک برای برندهای معتبر و ایجاد یک برنامه جدی تملیک و ادغام در صنعت لوازم خانگی کشور نه تنها فضای توسعه سرمایه­گذاری در تحقیق و توسعه و افزایش اشتغالزایی را افزایش می دهد، بلکه زمینه را برای ایجاد یک یا دو برند ملی بزرگ و معتبر با حداقل مقیاس تولید رقابت‌پذیر در سطح جهانی فراهم می کند.