تولیدکنندگان به‌خصوص در حوزه صنعت لوازم خانگی، دغدغه‌ها و موانع متعددی برای استمرار تولید دارند. در کنار افزایش شدید نرخ ارز، تداوم ورود کالای قاچاق، مشکلات تهیه مواد اولیه و…، حالا نگرانی بابت «تامین سرمایه در گردش» نیز به این قبیل مشکلات اضافه شده است.
روزنامه دنیای اقتصاد گفت و گویی در همین خصوص با دبیر انجمن صنفی کار‌فرمایی تولیدکنندگان لوازم خانگی کوچک انجام داده که در ادامه باز نشر می شود:
ابوالقاسم شانه‌ساز ابتدا در مورد آخرین وضعیت تولید لوازم خانگی و تزریق آن به بازار گفت: «روند تولید مانند سابق مستمر و ثابت بوده و تغییر محسوسی نداشته و طبق برنامه، میزان تولید به پیش می‌رود. خوشبختانه در بخش لوازم خانگی کوچک کمبود محصول نیست و در فروشگاه‌ها به اندازه کافی کالا وجود دارد و مهم‌تر اینکه افزایش قیمت قابل ملاحظه‌ای در خصوص این کالاها در دوره کوتاه‌مدت داده نشده است.»
سرعت‌گیرهای تولید
تولید در حال حاضر در کشور با موانع متعددی روبه‌رو شده که همین اتفاق باعث شده برخی تولیدکنندگان و کارشناسان اقتصادی در مورد آنها هشدار دهند. وی در مورد برخی از مهم‌ترین سرعت‌گیرهای تولید لوازم خانگی در کشور گفت: «یکی از مهم‌ترین موانع تولید شیوه واگذاری ارز (نیمایی) به تولیدکنندگان است که در شرایط فعلی به راحتی در اختیار آنها قرار نمی‌گیرد. مساله بعدی اینکه شنیده شده شرکت بزرگ فولاد مبارکه که تامین‌کننده بزرگ ورق‌های فلزی است و بخش زیادی از تولیدکنندگان لوازم خانگی نیز به این محصول نیازمند هستند، از مردادماه سال آینده برای چند ماه تولید ورق‌های سرد خود را به دلیل انجام بازسازی و تعمیرات اساسی قطع خواهد کرد که پیش‌بینی می‌شود این اتفاق در تولید و به‌خصوص برخی اقلام لوازم خانگی تاثیرگذار باشد.»
این فعال صنعت لوازم خانگی در ادامه راهکاری در مورد تهیه ورق‌های فولادی در شرایط تعطیلی موقت فولاد مبارکه ارائه کرد و ادامه داد: «در این خصوص دولت باید پیش‌بینی لازم برای ورود ورق سرد برای مصارف صنعتی را داشته باشد. البته همین موضوع ارز موردنیاز تولید را بالا خواهد برد که این موضوع در بخش لوازم خانگی بزرگ مانند یخچال، ماشین لباسشویی، اجاق گاز، بخاری و… نمود خواهد داشت. البته ممکن است تمهیداتی اتخاذ شود که فولاد مبارکه پیش از تعطیلی موقت خطوط تولید خود اقدام به تولید و دپوی ورق کند که در این صورت خیال تولیدکننده‌هایی که به این نوع محصول نیازمند هستند تا اندازه‌ای آسوده خواهد بود. همان‌طور که اشاره شد ضربه این اتفاق به تولید این خواهد بود که نیاز ارزی تولید افزایش خواهد یافت و ورقی که از داخل با ریال خریداری می‌شد در این شرایط نابسامان ارزی با دلار خریداری و به کشور وارد شود.»
سرمایه در گردش
دبیر انجمن صنفی کار‌فرمایی تولیدکنندگان لوازم خانگی کوچک به ایجاد نگرانی صاحبان صنایع و تولیدکنندگان لوازم خانگی از شرایط سرمایه در گردش خود اشاره کرد و گفت: «تهیه مواد اولیه اغلب و به‌خصوص در سال‌های اخیر یکی از دغدغه‌های بزرگ تولیدکنندگان بوده است. این در حالی است که عمده مواد اولیه کارخانه‌های تولیدکننده لوازم خانگی غالبا فولاد و محصولات پتروشیمی هستند که در این موارد به اندازه کافی منابع و مواد اولیه در کشور وجود دارد اما با افزایش قیمت‌ها و خصوصا افزایش نرخ ارز در ماه‌های اخیر، تهیه مواد اولیه برای تولیدکننده سخت‌تر شده است. در نتیجه این پروسه، نیاز به سرمایه درگردش بالایی وجود دارد که همین تبدیل به عاملی برای افزایش نگرانی‌های تولیدکننده‌ها و صاحبان صنایع شده است.»
اثرگذاری افزایش نرخ ارز بر تولید
وی در مورد شرایط ارزی کشور نیز گفت: «در خصوص اثرگذاری افزایش نرخ ارز بر تولید باید گفت اگر ارز نیمایی ثابت بماند باز هم عوامل دیگری در قیمت‌گذاری تاثیر خواهند داشت. ولی اگر ارز نیمایی قطع شده یا شکل آن عوض شود مسلما در قیمت تمام‌شده تاثیر بسزایی خواهد داشت. در این وضعیت نگرانی تولیدکننده این خواهد بود که قیمت ارز با چه نرخی برای آنها در نظر گرفته خواهد شد. بنابراین هم ثبات و هم نرخ ارز برای تولیدکننده بسیار مهم خواهد بود.» دبیر انجمن صنفی کار‌فرمایی تولیدکنندگان لوازم خانگی کوچک در مورد شرایط صادرات با توجه به افزایش تحریم‌ها و همچنین موانعی که در این خصوص وجود دارد می‌گوید: «فکر می‌کنم میزان صادرات ما در بخش لوازم خانگی در سال آینده حفظ خواهد شد و تغییرات زیادی در این بخش وجود نخواهد داشت. حدود صادرات در لوازم خانگی ۴۰۰ میلیون دلار در سال است. اگر خوش‌بین باشیم و موانع بیشتر از این نشوند، امیدوار هستیم میزان زیادی از این عدد صادراتی کسر نخواهد شد.»
اهمیت قطعه‌سازها در رشد صنعت لوازم خانگی
قطعه‌سازها نقش بسیار مهم و پر‌رنگی در صنایع ایران دارند. شانه‌ساز در مورد تحولات قطعه‌سازان در بخش صنعت لوازم خانگی یادآور شد: «قطعه‌سازها با توجه به روندی که در سال‌های اخیر دارند خوشبختانه رو به رشد هستند و از لحاظ تعداد و همچنین از نظر کیفی شرایط آنها رو به بهبود بوده است. به همین دلیل امیدوارم به جایی برسیم که نیاز به واردات قطعه به صورت ۱۰۰درصد رفع شده و در کشور آنها را تولید کنیم. در این حال تولیدکننده از قطعه‌ساز دو انتظار دارد. یکی اینکه کیفیت قطعات تولیدی را بالاتر ببرند و دیگر اینکه با قیمت مناسب در دسترس آنها قرار گیرد. البته برای مناسب‌سازی در حوزه قطعه‌سازی و رسیدن به این دو هدف دولت باید بسته‌های کمکی متفاوتی در نظر بگیرد تا تولیدکنندگان قطعه نیز به رشد خود ادامه دهند. به صورت متوسط در حال حاضر ۷۵درصد قطعه‌های موردنیاز صنعت لوازم خانگی در کشور تولید شده و مابقی یا تولید آنها توجیه اقتصادی ندارد یا دانش و تکنولوژی ما برای تولید آنها به حد نیاز مطلوب نیست.»
قاچاق و رکود بازار
قاچاق و رکود در بازار نیز دو مولفه مهم هستند که تعادل بازارها را از بین می‌برند. این فعال صنعت لوازم خانگی کشور در این خصوص نیز گفت: «قاچاق همیشه مزاحم تولید بوده و متاسفانه هنوز هم بخشی از کالاهای موجود در بازار را تشکیل می‌دهد. امیدواریم با توجه به تلاش‌هایی که جناب آقای فاطمی‌امین، وزیر صمت در مورد ایجاد شناسه کالا انجام داده و راهکارهای دیگری که برای شناسایی کالای قاچاق انجام می‌شود این حجم از کالای قاچاق که وارد بازارهای ما شده و به تولیدکننده داخلی آسیب می‌زند کاهش چشمگیری پیدا کند. البته برخی از فروشنگان ما هم باید خود را متعهد به این ضوابط کرده و اقدام به فروش کالای قاچاق نکنند تا تولید ملی تقویت شود.»
وی ادامه داد: «رکود بازارها و به‌خصوص لوازم خانگی متاسفانه هنوز هم ادامه دارد و راهکار توقف آن در اختیار دولت و سیاستگذاران اقتصادی کشور خواهد بود. رکود رابطه مستقیمی با میزان تورم و همچنین کاهش قدرت خرید مصرف‌کننده دارد. بنابراین قشر متوسط و پایین جامعه قدرت خرید خود را از دست داده و اولویت‌های آنها بیشتر حول تهیه مواد غذایی خواهد بود. به همین دلیل در سال‌های اخیر و در حوزه لوازم خانگی بیشتر افراد به سمت تعمیر این لوازم رفته‌اند تا تعویض.»
